آیا شارژ کردن سریع موبایل باتری راخراب می کند؟

فناورزی شارژ سریع یا فست شارژ

یکی از عمده‌ترین مشکلات صاحبان تلفن همراه این است که یک گوشی هوشمند در دست دارند که هر کاری از آن ساخته است. این گوشی‌ها تقریبا یک کامپیوتر جیبی بسیار کوچک هستند که امکانات زیادی را در خود جمع کرده‌اند. این روزها شما می‌توانید یک گوشی هوشمند داشته باشید و در عین حال از داشتن ابزارهای دیگری مانند دوربین دیجیتال، پخش کننده‌های موسیقی و فیلم و همچنین گجت‌های تندرستی بی‌نیاز شوید. بدون شک چنین وسیله‌ای با این همه ویژگی کاربردی یکی از ابزارهایی خواهد بود که ما در طول روز دائما با آن سروکار خواهیم داشت و همین ماجرا باعث می‌شود که مصرف شارژ گوشی‌های هوشمند بسیار بالا باشد.

این گونه است که یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین فاکتورهایی که مد نظر کاربران در زمان انتخاب گوشی است، طول عمر باتری آن است. گذشته از این موضوع این که بخواهیم دائما شارژر به دست باشیم یا این که از تمام شدن باتری گوشی‌مان هراسان باشیم، حس خوبی نیست. با توجه به این موضوع وجود یک تکنولوژی که با استفاده از آن بتوان باتری‌ها را سریع شارژ کرد بسیار ضروری به نظر می‌رسد. از آن جایی که ما در جاده تکنولوژی هیچ توقفی نداشته و دائما در حال حرکت به جلو هستیم این فناوری هم به سرعت در اختیار کاربران قرار گرفته است و در حال حاضر ابزارهای دیجیتالی را می‌بینیم که مجهز به فناوری شارژ سریع هستند.

با توجه به افزایش میزان استفاده کاربران از اسمارت‌فونها و نیاز بیشتر آن‌ها به شارژ در طول روز، زمان مورد نیاز برای شارژ شدن گوشی در جایگاه ویژه‌ای قرار گرفته است. از سوی دیگر کاربران زمان زیادی برای شارژ کامل شدن باتری گوشی خود ندارند و ممکن است پیش از شارژ کامل، گوشی خود را از آداپتور برق جدا کنند و ادامه فرآیند را به ساعاتی دیگر موکول کنند. در حال حاضر ساختار و روند شارژ گوشی‌های هوشمند با تغییراتی روبه‌رو گردیده و دیگر نیازی به انتظار چند ساعته برای شارژ کامل باتری وجود ندارد. در حال حاضر فناوری‌های شارژ متفاوتی برای گوشی‌های هوشمند وجود دارد و در موضوع ویژه این هفته به این مقوله خواهیم پرداخت و پس از بررسی فناوری شارژ گوشی‌های هوشمند، به معرفی گوشی‌هایی خواهیم پرداخت که در مقابل فناوری شارژ سریع عملکرد خوبی از خود نشان داده اندو

سریع و سریعتر

استفاده از کابل‌های USB ۲ و USB ۳ از روش‌هایی است که در طی چند سال گذشته به کار گرفته شده است و در ظاهر مشکلی هم ندارد. به جز این که زمان زیادی طول می‌کشد تا یک گوشی دوباره به صورت کامل شارژ شود. بیشتر مواقع ما زمان کافی برای زدن طولانی مدت گوشی خود به شارژ نداریم و به همین دلیل استفاده از این روش‌ها دیگر نمی‌تواند پاسخگوی نیاز امروزه کاربران باشد. کابل‌های USB ۲.۰ قادر به انتقال جریان ۲ آمپری در حالت حداکثری است و این مسئله سبب می‌شود تا گوشی‌هایی که به باتری با ظرفیت بالا مجهز هستند، زمان زیادی برای شارژ کامل طلب کنند. شارژرهای USB ۲.۰ در حالت استاندارد و در گوشی‌های میان رده بازار، تنها قادر به انتقال جریان ۵۰۰ میلی آمپری هستند و این مسئله می‌تواند به شدت دردسر ساز شود. فناوری USB ۳.۰ نیز با وجود سرعت بالا در انتقال اطلاعات و همچنین جریان قابل انتقال حداکثر ۵ آمپری با استقبال شرکت‌های تولید کننده مواجه نگردید و این استاندارد فراگیر نشد.

به هر صورت این فناوری می‌تواند ۲.۵ برابر سریعتر، باتری گوشی شما را شارژ کند و کاهش این میزان از زمان می‌تواند کاربران را بسیار شگفت زده کند. فناوری جدید Type-C که قرار است در محصولات آینده اندرویدی به صورت یک استاندارد مورد استفاده قرار گیرد، در نسخه ابتدایی خود قادر به انتقال جریان ۳ آمپری با شدت ولتاژ ۵ ولت است که در نهایت توان ۱۵ واتی از خود منتقل می‌کند. اما با بهره گیری از فناوری شارژ سریع می‌توانید توان ۱۰۰ واتی را در اختیار گیرید که زمان شارژ باتری را بیش از ۶ برابر سریعتر خواهد کرد تا باتری گوشی هوشمند شما تنها در چند دقیقه کوتاه به طور کامل شارژ شود. برخی از شرکت‌های تولید کننده از فناوری‌های اختصاصی خود برای شارژ سریع استفاده می‌کنند که به عنوان مثال می توان به Oppo اشاره کرد که باتری شما به سلول‌های مختلفی تقسیم می‌شود و هر سلول به صورت همزمان و جداگانه شارژ خواهند گردید. در این بررسی از محصولات شرکت‌های مختلف استفاده شده که به فناوری شارژسریع چهار شرکت کوالکام، سامسونگ، اینتل و Oppo مجهز هستند و البته شاهد حضور نماینده اپل نیز هستیم. این در حالی است که محصولات اپل به فناوری شارژ سریع مجهز نیستند و مقایسه آن‌ها با محصولات مجهز به این فناوری می‌تواند به یک مقایسه جالب تبدیل شود.

شارژ سریع شرکت کوالکام

تا چند وقت قبل شرکت کوالکام به تکنولوژی شارژ سریع خود با عنوان Quick Charge ۲.۰ می‌بالید و این تکنولوژی که مربوط به خط تولید آخرین مدل چیپست‌های شرکت کوالکام بود در تلفن‌های هوشمند رده بالا هم به کار گرفته شد. به عنوان مثال می‌توان به گوشی نکسوس ۶ اشاره کرد که شرکت کوالکام از این گوشی برای تمامی طرح‌های تبلیغاتی خود برای معرفی تکنولوژی شارژ سریعش استفاده کرد. اما این تکنولوژی هم با توجه به رقبایی که برای آن پیدا شد، خیلی سریع وارد مرحله پیشرفت شد و ما در حال حاضر شاهد ارائه فناوری Quick Charge ۳.۰ توسط کوالکام هستیم. بدون شک تکنولوژی شارژ سریع، امکان بسیار سودمندی برای کاربران پر مصرف موبایل به شمار می‌آید. کوالکام وعده داده است که Quick Charge ۳.۰ پیشرفت و بهبود قابل توجهی نسبت به نسخه‌های قبلی خود پیدا کرده است. اگر شما به تازگی با عبارت Quick Charge آشنا شده‌اید و این نام برای‌تان یک عبارت جدید است باید گفت که مشخصه خاص این فناوری از روی نامش به سادگی قابل درک است. تلفن هوشمند شما با استفاده و دارا بودن این فناوری بسیار سریعتر از زمانی شارژ خواهد شد که این تکنولوژی را در ساختار خود ندارد.

به کمک این فناوری سطوح بالایی از الکتریسیته به باتری دستگاه جریان پیدا می‌کند تا بهره‌وری شارژ آن را به بالاترین میزانش برسانند. جدیدترین محصولات ساخته شده با بهره‌گیری از این فناوری، باتری‌های خود را با ولتاژ بالاتری شارژ می‌کنند و در نتیجه نرخ بالاتری از برق از کابل‌های دستگاه عبور می‌کند. با این همه، هم تلفن هوشمند و هم شارژر باید با آن ولتاژ و جریان سازگاری داشته باشند. تلفن همراه شما ممکن است که از جریان ۹ ولت/۲ آمپر پشتیبانی کند اما اگر شارژر آن از نوع یک آمپری باشد آنگاه فرآیند شارژ دستگاه طولانی‌تر خواهد شد. به همین ترتیب اتصال یک شارژ ۲ آمپری به دستگاهی که می‌تواند صرفا جریان‌های ۰.۷۵ آمپری را بپذیرد نیز تاثیری در سرعت شارژ آن نخواهد داشت. از همین رو می‌توان یک تلفن هوشمند را با استفاده از شارژرهای جریان بالا با سرعت بالاتری شارژ کرد اما باید در نظر داشته باشید محصولات متفرقه لزوما چنین سرعتی را برای‌تان به ارمغان نمی‌آورند. تکنولوژی Quick Charge همچون دیگر فناوری‌های ارائه شده از سوی شرکت‌های دیگر برای بهینه سازی فرآیند انتقال برق در مراحل اولیه شارژ طراحی شده که به کاربران امکان می‌دهد دستگاه‌های خود را در حالی که میزان قابل قبولی از ظرفیت باتری‌شان پر است از شارژر جدا کنند. کوالکام مدعی شده است که این فناوری می‌تواند برخی از دستگاه‌ها را ظرف تنها ۳۵ دقیقه تا ۸۰ درصد شارژ کند اما به ندرت پیش آمده که این شرکت در مورد زمان لازم برای شارژ کامل دستگاه‌ها حرفی به میان بیاورد چراکه عملکرد فناوری مورد بحث در این صورت چندان هم قابل توجه نیست. انتقال برق در مراحل انتهایی شارژ باتری به مراتب آرامتر از مراحل اولیه صورت می‌گیرد و نوع تکنولوژی پشتیبانی شونده در دستگاه نیز اثری بر این موضوع ندارد، با این همه، سوال اینجاست که چرا تکنولوژی Quich Charge می‌تواند ظرفیت پر باتری را در کمترین زمانی به ۵۰ درصد یا بیشتر برساند اما همچنان برای پر شدن کامل آن به بیش از یک ساعت نیاز است؟ همان گونه که کوالکام هم ادعا کرده است ممکن است شما ۰ تا ۸۰ درصد شارژ باتری دستگاه خود را در زمانی کمتر از ۳۰ دقیقه طی کنید ولی برای شارژ ۲۰ درصد باقیمانده هم به زمانی بالاتر از ۳۰ دقیقه احتیاج داشته باشید و این ماجرا هنوز در حال بررسی است.

نسخه سوم شارژ سریع

کوالکام وعده داده است که زمان شارژ دستگاه‌های پشتیبانی کننده از این فناوری به مراتب بیشتر از مواردی است که از شارژهای معمول استفاده می‌کنید و در زمان ارائه نسل اولیه از این فناوری هم اعلام کرده بود که سرعت شارژ دستگاه‌های موبایل را تا ۴۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. با این همه، یکی از نکات قابل توجه این است که نسخه سوم این فناوری در قیاس با نسخه قبلی‌اش اختلاف چندانی ندارد و این بار شرکت ارائه‌کننده آن، روی بهبود بهره‌وری و مقرون به صرفه بودن تکنولوژی یاد شده تاکید کرده است. اما اصلی‌ترین قابلیتی که همراه با Quich Charge ۳.۰ به دستگاه‌های موبایل می‌آید INOV (یا مذاکره هوشمند برای ولتاژ بهینه) نام دارد که خروجی جریان بهینه‌تر و چرخه شارژ بهتر را برای دستگاه به ارمغان می‌آورد. در وهله اول لازم است یادآور شویم که باتری‌های مختلف نیازمند ولتاژ شارژ متفاوت هستند. نسخه ۲.۰ این تکنولوژی از چهار مد مختلف با سطوح برق مختلف پشتیبانی می‌کرد که عبارتند از ۵ ولت/ ۲ آمپر، ۹ ولت/۲ آمپر، ۱۲ ولت/ ۱.۶۷ آمپر و ۲۰ ولت. اما قابلیت INOV تکنولوژی Quich Charge ۳.۰ با دستگاه ارتباط برقرار می‌کند تا ولتاژ مورد نیازش را از بازه ۳٫۲ و ۲۰ ولت با افزایش‌های ۲۰۰ میلی ولت تقاضا کند و در نتیجه طیف وسیعتری از گزینه‌های قابل انتخاب برای ولتاژ را خواهد داشت. مزیت دیگر قابلیت INOV این است که می‌تواند به صورت پویا ولتاژ شارژ باتری را در چرخه شارژ تنظیم نماید. همین که یک باتری شارژ می‌شود، به تدریج میزان جریان دریافتی‌اش هم کمتر خواهد شد و علت این‌که ۲۰ درصد باقی مانده باتری دیرتر از مراحل اولیه پر می‌شود نیز تا حدودی به همین خاطر است. کوالکام اعلام کرده که تکنولوژی جدید آن به دستگاه‌های موبایل امکان می‌دهد ولتاژ کافی برای رسیدن به جریان شارژ مطلوب را درخواست کنند و درنتیجه بهره‌وری را به بالاترین میزانش می‌رساند. اما این کار از آن جهت مفید است که میزان انرژی اتلاف شده در جریان فرایند شارژ را به حداقل می‌رساند. تا پیش از این، برق اضافه‌ای که برای شارژ باتری مورد استفاده قرار نمی‌گرفت به صورت گرما هدر می‌رفت و علاوه بر این‌که باعث گرم شدن تلفن هوشمند شما می‌شد، طول عمر باتری را نیز کاهش می‌داد. حالا کوالکام مدعی شده که نسخه ۳ این تکنولوژی ۳۸ درصد نسبت به نسخه قبلی مقرون به صرفه‌تر است و این یعنی انرژی به شکل پایدار ذخیره خواهد شد.

چگونه گوشی سریعا شارژ می‌شود؟

بسیاری از فناوری‌های شارژ سریع کارکرد یکسان دارند اصل کار آنها هم مبتنی بر دریافت برق بیشتر به‌طور ایمن است. برای رسیدن به این امر از دو روش استفاده می‌شود. روش اول به این صورت است که گوشی‌هایی که به شارژ سریع مجهزند همیشه تلاش می‌کنند تا جای ممکن برق بیشتری دریافت کنند، چه به شارژر مناسب متصل باشند و چه نباشند. اما برای رعایت ایمنی هیچ‌گاه بیش از ۲ آمپر از منبع تامین‌کننده انرژی برق نمی‌گیرند. روش دوم هم از این قرار است که وقتی گوشی مجهز به شارژ سریع به شارژر معتبر برای این کار وصل شود، دستگاه شناسایی‌اش می‌کند و پس از آن قادر به شارژ شدن با توان ۳ آمپر خواهد بود.
چیز‌هایی مثل جنس و کیفیت کابل، طول کابل و… از جمله عواملی‌اند که در سرعت شارژ دستگاه تاثیرگذارند، درنتیجه باید هنگام خرید به این موارد توجه کنید. در مورد نحوه سنجش سرعت شارژرها هم باید گفت که در حال حاضر معیار سنجش و بهتر بودن شارژرهای سریع مثلا به صورت ۶۰ درصد در ۳۰ دقیقه اعلام می‌شود که راه خوبی برای نشان دادن سرعت شارژ است، اما برای مقایسه باتری‌هایی با ظرفیت‌های مختلف مناسب نیست. معیار بهتر برای این کار استفاده از واحد میلی‌آمپرساعت در دقیقه است که توصیف بهتری از مقدار شارژ ذخیره‌شده باتری در یک دقیقه به ما می‌دهد. همچنین توجه داشته باشید که سرعت شارژ باتری‌ها از ۰ تا ۷۰ درصد بیشتر و پایدارتر از سرعت شارژ آنها از ۹۰ تا ۱۰۰ درصد است؛ دقیقا به همین دلیل است که در تبلیغات همیشه سرعت شارژ از ۰ تا دوسوم ابتدایی ذکر می‌شود. مقایسه براساس میلی‌آمپرساعت در دقیقه درک ساده‌تری از موضوع به ما می‌دهد. فرضا اگر گوشی شما باتری با ظرفیت ۳۰۰۰ میلی‌آمپرساعت داشته باشد و شارژر سریع بتواند آن را در ۳۰ دقیقه ۵۰ درصد شارژ کند، یعنی در این مدت ۱۵۰۰ میلی‌آمپرساعت شارژ گرفته که معادل ۵۰ میلی‌آمپرساعت در دقیقه است.

آیا شارژ سریع به باتری گوشی ما آسیب می‌رساند؟

وقتی به یک نفر می‌گوییم که گوشی ما در عرض مدت زمان بسیار کوتاهی شارژ می‌شود، احتمالا اولین پاسخی که می‌شنویم این است که این ویژگی مثبتی نیست زیرا باتری سریعا آسیب دیده و خراب خواهد شد.
اما آیا واقعا استفاده از فناوری شارژ سریع به باتری دستگاه ما آسیب وارد می‌کند؟ این سوالی است که پاسخ آن بسیار اهمیت دارد، خصوصا با توجه به این‌که باتری بیشتر دستگاه‌های کنونی قابل تعویض نیستند. می‌دانیم که در حالت عادی شارژ آرام‌تر، باتری را سالم‌تر نگه می‌دارد و هرچه سرعت شارژ بیشتر باشد، گرمای بیشتر تولید می‌شود و گرما هم دشمن دستگاه‌های الکتریکی است. اما هنوز هیچ مدرکی دال بر صدمه زدن شارژ سریع به عمر متوسط باتری (که حدود ۲ سال است) به دست نیامده است. در واقع تا وقتی که ما از باتری لیتیوم یون در گوشی‌های هوشمند خود استفاده می‌‌کنیم هیچ فرقی میان شارژرهای سریع و معمولی از نظر آسیب رساندن به دستگاه وجود ندارد.

کدام گوشیها بهتر شارژ می‌شوند؟

علاوه بر شرکت کوالکام، شرکت سامسونگ و Oppo هم جزء فعالانی هستند که به فکر به کارگیری و استفاده از تکنولوژی شارژ سریع افتاده‌اند. اگر به جزئیات تکنولوژی سامسونگ در شارژ سریع گوشی گلکسی اس۶ دقت کنید، متوجه این موضوع خواهید شد که ولتاژ ۹ ولتی و جریان ۱.۶۷ آمپری آن، مشابه محصول Quick Charge ۲.۰ کوآلکام است. همان تکنولوژی که در محصول گلکسی نوت۴ سامسونگ مورد استفاده قرار گرفته است. البته سامسونگ نام این محصول خود را Adaptive Fast Charging گذاشته است.
از طرف دیگر، این طور به نظر می‌رسد که شرکت اینتل نیز در استفاده از تکنولوژی نسل دوم شارژ سریع کوآلکام موفق عمل کرده است و این موضوع به دلیل موفقیت این شرکت در شارژ سریع گوشی زن‌فون‌۲ ایسوس ZE۵۵۱ML بوده و حتی از استاندارد‌های این شرکت نیز بالاتر بوده است. شارژر این شرکت قادر است در ولتاژ ۹ ولتی، میزان جریان ۲ آمپری را از خود خارج کند که در این حالت، حداکثر توان خروجی به ۱۸ وات می‌رسد. ایسوس با نام‌گذاری جدید این تکنولوژی، آن را با نام ASUS BoostMaster Technology به کاربران خود معرفی کرده است. اما هم اینک می‌دانیم که نام‌ این محصول، تنها یک اسم تجاری بوده و در این بخش هیچ تکنولوژی جدیدی تولید نگشته است. در نهایت اگر بخواهیم نگاهی به گوشیهای موجود در بازار که از تکنولوژی شارژ سریع استفاده می‌کنند داشته باشیم باید اول از همه نام گوشی گلکسی اس۶ سامسونگ را ببریم. این گوشی یکی از برترین گوشی‌ها از نظر سرعت شارژ باتری است. ظرفیت باتری آن ۲۵۵۰ میلی آمپر ساعت است و مدت زمان شارژ از صفر تا ۱۰۰ آن ۱ ساعت و ۱۸ دقیقه است در حالی که عمر باتری آن هم در حالت متوسط ۷ ساعت و نیم است. گوشی گلکسی نوت ۴ شرکت سامسونگ هم یکی دیگر از برترین گوشیها در این زمینه است ظرفیت باتری این گوشی ۳۲۲۰ میلی آمپر ساعت بوده و از صفر تا ۱۰۰ باتری آن در ۱ ساعت و ۳۵ دقیقه شارژ می‌شود. به گزارش الف گوشیهای دیگری مانند Google Nexus ۶، HTC One M۹، LG G۳، One Plus One، Samsung Galaxy S۵ Samsung Galaxy Note ۳، Apple iPhone ۶، Apple iPhone ۶ Plus، Motorola Moto G ۲۰۱۴، Motorola Moto X ۲۰۱۴، Sony Xperia Z۳ Compact و Sony Xperia Z۳ هم عملکرد خوبی در زمان استفاده از این تکنولوژی شارژ سریع از خود نشان داده‌اند و از میان این گوشی‌ها بهترین عملکرد متعلق به Samsung Galaxy S۶ بوده است و دیگر گوشی‌ها پشت سر آن قرار گرفته‌اند. برای این که بفهمید آیا دستگاه شما از فناوری شارژ سریع پشتیبانی می‌کند یا خیر باید دنبال نشان Quick Charge روی جعبه دستگاه بگردید. علاوه بر شارژرهایی که ممکن است در جعبه تلفن هوشمند شما باشد، از هر شارژر سریع دیگری که نشان Quick Charge روی آن حک شده باشد یا علامت تاییده UL داشته باشد می‌توان استفاده کرد.